polski taniec transowy

OBEREK

wirowanie w rytmie serca


Wesele 21.11.1942 Osiny koło Puław, przed domem panny młodej - Wandy Frąckiewicz, fot. ze zbiorów jej brata - Józefa
wesela lubelskie






LUBLIN, KOCUDZA, POWIŚLE, RADOMSKIE



TAK TAŃCZYMY OBERKA – podstawy


1. OBEREK to odlot uzyskany przez samo wirowanie (bez alkoholu czy innej chemii)
Niech się kręci w głowie a by nie upaść, wzrok miejmy na jednym poziomie lub patrzmy sobie w oczy (gdy to za trudne - w inny stały punkt partnera)
Niektórzy wybierają jeden punkt w izbie i cały czas kierują tam wzrok – wtedy ruszają głową na boki
Oś obrotu po środku pary a ręce płyną po okręgu

2. WIROWANIE W RYTMIE SERCA – to nie metafora, podobno można przystawić mikrofon do serca, by mieć muzykę do tego tańca
Mi najłatwiej zacząć oberka mocno rozkręcając się z dziewczyną, a dopiero później synchronizując się z rytmem muzyki
Gdybyśmy szli do przodu (dobrze przetrenować najpierw wszystkie równe kroczki), to tak wyglądają długości kroków:

najwyraźniej rytm podaje bębenek obręczowy z brzękadłami: 1bęben - 2blaszki - 3blaszki
Akcent paradoksalnie pada na krótsze kroki, zwłaszcza na 2. (tak bawimy się z dzieckiem, udajemy że je gonimy: długi krok i przytupy)
W parze jednocześnie gonią się i uciekają
Lewa 1 to krok po okręgu za partnera a właściwie w jego miejsce, które on opuszcza zgodnie z ruchem wskazówki zegara
a pozostałe kroczki to praktycznie w miejscu
kroczek na każde uderzenie
wszystkie są małe - na warsztatach uczymy ich pętając nogi.
Wszystko na miękkich kolanach, a z głową na jednym poziomie.
Rytm wewnątrz osoby jest dwa razy szybszy, niż widoczny.

W wiejskiej chacie jest mało miejsca, więc para tańczy w jednym małym polu "na jednej desce"
chyba, że "po ścianach!" - wirujące pary przesuwają się wzdłuż ścian

3. Oberek to taniec ludu bawiącego się po całym dniu pracy, więc nie rozładowujący nadmiarów energii lecz gospodarujący nią oszczędnie, dlatego:
  • nie gibamy się na boki
  • nie podskakujemy
  • nie unosimy wysoko nóg lecz szuramy
  • na całej powierzchni stóp, a nie na palcach
  • buty z twardymi nieamortyzującymi podeszwami lub boso
  • jedno nie ciągnie drugiego, ani nie pcha
  • dziewczyna nie zawiesza się na ręce chłopaka, nie odchyla się
  • on nie musi jej przyciągać

  • Im para bliżej siebie, tym łatwiejszy i lepszy efekt wirowania
    prawa stopa między stopami partnera (też w obrotach w przeciwną stronę)
    osoby naprzeciw siebie, a nie pod kątem

    W parze trzymamy się tworząc jedną sztywną, twardą obręcz nieamortyzującą

    Tak można godzinami bez przerwy i zmęczenia

    Gdy po pewnym czasie nagromadzi się nadmiar energii, pojawiają się przytupy, okrzyki, przyśpiewki, …

    Ale można poprzestać na efektach znanych z tańców sufickich, tantrycznych, …

    zobacz:
    Welcz H. (2010). Znaczenie terapeutyczne tańców tradycyjnych „Current Problems of Psychiatry” 11(3): 237-239.
    Welcz H. (2011). Aspekty psychiatryczno-terapeutyczne transowych rytuałów muzyczno-tanecznych w wybranych tradycyjnych kulturach „Current Problems of Psychiatry” 12 (2), 171-174.
    Welcz H. (2011). Zjawiska transowe w tradycyjnej wiejskiej polskiej kulturze tanecznej „Current Problems of Psychiatry” 12 (3), 330-332.


    VIDEO:

    w mojej chatce 2,5MB

    Janów Lubelski 2008
    Szczebrzeszyn 2008

    taniec w jurcie, Tabor Domu Tańca
    Szczebrzeszyn 2008

    filmiki też dalej w dół strony

    POGRAJKI, LUBLIN
















    filmiki:
    2MB


    0,5MB
    my z góry 1MB



    1MB






    Oberkowa wiosna w Lublinie 2007, wystawa fotografii, czerwiec - Lublin, Ku Farze
    Stowarzyszenie Twórców Ludowych - strona organizatora



    Wesele 21 listopada 1942 Osiny koło Puław, przed domem panny młodej - Wandy Frąckiewicz


    zabawa na dechach


    wesele Dzierezkowice 15 sierpnia 2009
    15 sierpnia 2009 Dzierzkowice i posągi u źródła św. Otylii koło Urzędowa
    wesele Dzierezkowice 15 sierpnia 2009


    Anna Alicja Kabala i Michał Wasil mieli ślub i wesele 28 czerwca 2008 w skansenie Muzeum Wsi Lubelskiej:







    więcej fot. z tego wesela i filmik


    Wesele pod Lublinem 16 sierpnia 2003:

    wesele bezalkoholowe Barbary i Waldemara Wilczków, 16 sierpnia 2003



    wesele bezalkoholowe Barbary i Waldemara Wilczków, 16 sierpnia 2003



    wesele bezalkoholowe Barbary i Waldemara Wilczków, 16 sierpnia 2003





    KOCUDZA 2006 - Lubelskie:


    Stanisław Głaz z Dzwoli zakłada strunę



    Stanisław Głaz z Dzwoli







    głos z roku 1950 a obraz z 2006 1 MB


    STRYCH 2007 - Powiśle








    więcej fot. ze Strycha 2007 na stronie Domu Tańca



    OSTAŁÓWEK 2005 - Radomskie:
    wideo dalej



















    WIDEO
    z OSTAŁÓWKA na Radomszczyźnie:
  • oberek w remizie 13" 0,6 MB
  • na mszy śpiewają gospodynie z Ostałówka 17" 0,8 MB
  • śpiew ze stepu 14" 0,7 MB
  • dziadowskie, lira korbowa 22" Agata Harz, Remek Hanaj 1 MB
  • 1. oberek na łące 14" 0,7 MB
  • 2. oberek na łące 8" 0,4 MB
  • kapueira 1 na YouTube
  • kapueira 2 z muzyką na YouTube
  • kapueira 3 z oklaskami na YouTube
  • tańczą z Ostałówka 14" 0,7 MB
  • tańczą z Ostałówka - ich nogi 4" 0,3 MB
  • przyśpiewka 9" 0,5 MB
  • przyśpiewka w tańcu 8" 0,4 MB



    Tabory w Ostałówku, Kocudzy, Strychu organizował: DOM TAŃCA z Warszawy


    stare fot. ze zbiorów Józefa Frąckiewicza

    Waldemar FRĄCKIEWICZ
    „SERCE DZWONU” – ZEWNĘTRZNE OGNIWO W MIĘDZYPOKOLENIOWYM PRZEKAZIE KULTURY TRADYCYJNEJ. RELACJA FILMOWA
    U młodzieży zauważamy dystans do tożsamości rodzinnej z jej tradycjami, kulturą – zwłaszcza w rodzinach z zaburzonymi relacjami interpersonalnymi. Czasem dystans staje się demonstracyjną opozycją. Wyobcowani w swojej rodzinie szukają wartości, tożsamości daleko. Ludzie na wsi awans społeczny, kulturowy często łączą z przejściem do kultury miejskiej i z wyższym poziomem edukacji. Te psychologiczne, socjologiczne mechanizmy przerywają lub utrudniają międzypokoleniowy przekaz kultury tradycyjnej.
    Naturalne u młodzieży: potrzeba identyfikacji wewnątrzpokoleniowej i ekspansja poznawcza mogą tę trudność pogłębiać, ale i zmniejszać. W rewolucji kulturowej, spowodowanej informatyzacją, autorytetem i osobą kompetentną, od której można się uczyć nie jest rodzic, czy ktoś z jego pokolenia, lecz bardziej doświadczony rówieśnik lub osoba niewiele starsza a podróże w cyberprzestrzeni są częstsze i łatwiejsze niż rzeczywiste. W ekspansji poznawczej odległość źródeł wzorców kulturowych może być nawet ważniejsza od ich wartości. To może być wykorzystywane w realizacji polityki kulturalnej, historycznej kraju zewnętrznego, albo własnego, jeśli młodzież z miasta sięga do wzorców ze wsi i odległych w czasie.

    Są osoby i organizujące się pozainstytucjonalnie grupy młodzieży miejskiej, zainteresowane wiejską kulturą tradycyjną. Wyszukują one na wsi artystów ludowych. Uczą się u nich rzemiosła i sztuki, między innymi: śpiewu, tańca, muzyki, … . Przekaz edukacyjny następuje nie tylko od najstarszych ze wsi do młodych z miasta, ale i od młodzieży z miasta do młodzieży i dzieci ze wsi. Dzieci na wsi w tych spotkaniach nabywają m.in. praktycznych umiejętności posługiwania się najnowszymi mediami elektronicznymi ale i „zarażane” zostają fascynacjami kolegów z miasta kulturą tradycyjną swojej wsi.

    Przykładem tych oddziaływań, wymiany między miastem i wsią jest przedsięwzięcie pod nazwą „Serce dzwonu” Stowarzyszenia „Tratwa” z Olsztyna (Joanna i Maciej Żurek, Marek Ruczko). Początkowo było to – zainicjowane przez młodzież z miasta – reanimowanie wiejskich tradycji z osobami, które jeszcze te tradycje pamiętały. Organizowano domowe pograjki czy zabawy taneczne w remizie z muzyką wykonywaną przez wiejskich artystów, do których dołączali ich uczniowie z miasta. Odkurzano tradycje obrzędowe, wspólnych śpiewów, kolędowań, … . Młodzież z miasta przeprowadzała później w wiejskich szkołach „lekcje tradycji”. Lekcje te inicjowały przedsięwzięcie pt. „Muzyka od dziadków”, w ramach którego młodzi mieszkańcy wsi – z pomocą starszych kolegów z miasta – tworzą internetowe archiwa lokalnych tradycji muzycznych.

    Film „Pielgrzymka z oberkiem” (21 min., zdjęcia i montaż: Waldemar Frąckiewicz) jest relacją uczestnika ze środkowego etapu „Serca dzwonu” – wędrówki od wsi do wsi (między Opocznem, Przysuchą a Pilicą – pogranicze Łódzkiego i Radomszczyzny) młodzieży z różnych miast (też spoza Polski) z odwiedzinami u wiejskich muzykantów, śpiewaczek, z warsztatami artystycznymi w ich domach, ze wspólnymi otwartymi spotkaniami pod figurą, zabawami w remizie, … . Na podstawie ustnych przekazów i zapisanej wierszem przez Teofila Lenartowicza miejscowej historii, stworzono także kilkuminutowe przedstawienie teatralne (reżyseria: Marek Ruczko), które pokazywano pod figurami. Historia ta wspomina o wiórze z drzewa, który wydostawszy się spod topora cieśli, nie opadł na ziemię ale zaczął wolno płynąć po niebie. Wydarzenie to miało miejsce, kiedy rozpoczynano ociosywanie bali pod budowę kościoła w Nieznamierowicach mroźnego poranka ok. 1640 roku. W filmie przedstawiona została wędrówka tropem tego wióra od 18 września 2009 ze wsi Brogowa przez Gałki, Rusinów, Przystałowice Małe, Nieznamierowice na odpust w ostatnią niedzielę września (27. 09. 2009) w Studziannej – jednym z najważniejszych sanktuariów centralnej Polski z cudownym obrazem Matki Bożej Świętorodzinnej.

    Podobne spotkania oberkowe, kolędowe odbywają się też w mojej chatce na podlubelskiej działce między Motyczem i Konopnicą a wystawa fotografii „Z czasem przybywa życia - Kapliczki wokół Lublina” i nowo wybudowana kapliczka tam w lesie, obok której są w plenerze eksponowane zdjęcia, stały się bodźcem dla inicjatywy okolicznych mieszkańców (dzieci i dorosłych) do tradycyjnych śpiewów majówkowych przy figurze.

    Artyści zarejestrowani (podaję czas pojawienia się) w 21 minutowej wersji filmu
    „Pielgrzymka z oberkiem”:
    0.51 i 1.12 Stanisław Lewandowski – skrzypek, Brogowa
    1.05 Krystyna Ciesielska – śpiewaczka, Brogowa
    2.29 i 18.02 Janusz Prusinowski – śpiewak, skrzypek, lirnik, … z Mławy
    7.02 Stefan Gaca – bębnista, śpiewak, tancerz, Przystałowice Małe
    8.19 i 20.03 Jan Gaca (1933-2013) skrzypek, Przystałowice Małe
    9.20 Tadeusz Jedynak (1923–2020) skrzypek, Przystałowice Małe
    9.50 Marianna Kowalska (1935-2020) – śpiewaczka, Przystałowice
    10.27 – śpiewak, Gałki
    10.51 – śpiewaczka, Gałki
    11.04 siostra sołtysa Siwca – śpiewaczka, Gałki
    11.37 Maciej Żurek – skrzypek, śpiewak z Olsztyna
    12.32 Zofia Kucharczyk – śpiewaczka, Gałki
    12.49 Barbara Kietlińska – śpiewaczka, tancerka, Gałki
    12.49 Maria Siwiec – śpiewaczka, tancerka, Gałki
    13.29 Ewa Grochowska – śpiewaczka, tancerka, skrzypaczka z Lublina
    13.40 Stanisław Piejak – tancerz, Gałki
    2.29 i 18.02 Janusz Prusinowski – śpiewak, skrzypek, lirnik, … z Mławy
    8.19 i 20.03 Jan Gaca – skrzypek, Przystałowice Małe
    20.03 Józef Porczek – harmonista, Nieznamierowice






    więcej i dokładniej o oberku napisali Nieźwieccy - rodzinna kapela: Cztery natury oberka cz.1 cz.2 , cz.3

    filmy A. Bieńkowskiego z muzykantami http://pl.youtube.com/muzykaodnaleziona

    muzyka tradycyjna z Woli Destymflandzkiej

    WIEŚ zapisywał Waldemar FRĄCKIEWICZ - WIDZENIE: INDEX